Artykuł
W 1889 roku została założona w Kosienicach pierwsza, jednoklasowa szkoła filialna. Jako samodzielna placówka Pospolitej Szkoły Ludowej w Kosienicach zaczęła funkcjonować od 1893 roku. Mieściła się w drewnianym budynku położonym nad brzegiem potoku, przy wjeździe na Górne Miasteczko. Pierwszym i jedynym nauczycielem wówczas zatrudnionym był Zygmunt Mirkowski. Do szkoły chodziły dzieci w wieku 7–10 lat. W 1910 r. powstała szkoła dwuklasowa. Od tej pory uczyło już 2–4 nauczycieli.
W dniu 26 stycznia 1910 r. z inicjatywy wiceprezydenta Rady Krajowej Szkolnej dr Ignacego Dembowskiego zapadła decyzja o budowie nowej czteroklasowej szkoły, w której będą znajdować się także mieszkania dla nauczycieli Grunt pod szkołę przekazał także Ignacy Dembowski. Oficjalne otwarcie szkoły odbyło się 15 października 1911. Na uroczystość przybyli: wiceprezydent Rady Szkolnej Krajowej dr Ignacy Dembowski, starosta przemyski Leon Kruszyński, inspektor Zaborniak, wielu właścicieli ziemskich z pobliskich okolicy, mieszkańcy wsi zarówno Polacy jak i Rusini. Dr Ignacy Dembowski w swoim przemówieniu wyraził nadzieję, że szkoła będzie krzewicielką miłości do Boga, Ojczyzny i bliźniego. W tym dniu mianowano na kierownika szkoły E. Krawczyka. W roku 1914 roku, w wyniku działań wojennych, szkoła została częściowo spalona przez wojska węgierskie. W czasie oblężenia Twierdzy Przemyśl znajdował się w niej szpital polowy.
Budynek został odbudowany przez Ekspozyturę w Przemyślu i w 1920 roku tak zmodernizowana szkoła na nowo podjęła swoją misję. Jak na owe czasy była bardzo przestronna i dobrze wyposażona, posiadała 4 oddziały. Składała się z kilku pomieszczeń, sali ze sceną do wystawiania przedstawień oraz mieszkania dla nauczycieli. Od tamtego czasu przeprowadzono niezliczoną ilość remontów, przeróbek, modyfikacji.
Pierwszym po I wojnie światowej dyrektorem był F. Pacuła, po nim Franciszek Gryguś (1921-36), następnie Maria Grygusiowa (1936–39).
W 1922 roku, dzięki staraniom ks. kanonika Leona Pindy, sprowadzono “latarnię magiczną” (rzutnik) do przeźroczy i w niedzielę 2 kwietnia w wypełnionej po brzegi sali odbył się pierwszy wykład o węglu kamiennym zilustrowany 32 przeźroczami. Pierwsze kino szkolne sprowadzone przez Franciszka Grygusia otwarto 5.12.1926 r i do 28 grudnia wyświetlono aż 6 filmów. Regularnie odbywały się przedstawienia, przygotowane przez młodzież oraz mieszkańców wsi należących do kółka artystycznego. W połowie lat dwudziestych składało się ono w 3/4 z Rusinów. Na przedstawienia zjeżdżała się niejednokrotnie inteligencja z okolicznych wiosek. Od 1923 r. z pieniędzy uzyskanych z przedstawień rozpoczęto prenumeratę “Płomyka”, a później “Przyjaciela Szkoły”. Od września 1926 r. działała w szkole Kasa Szkolna, która należała do Kasy Stefczyka w Kaszycach.
W roku szkolnym 1927/28 Maria Wojciechowska (córka Marii i Franciszka Grygusiów) (zorganizowała pierwszą w Chorągwi Lwowskiej wiejską drużynę zuchów i harcerzy im. Lisa Kuli. W prowadzeniu drużyny dziewcząt pomagały jej Zuzanna Kłysz i Roma Kwiatek, a chłopców L. Szopa. Maria Wojciechowska drużynę prowadziła do 1930 r., a następnie do 1939 r. Maria Gryguś.
Dynamiczny rozwój szkoły był wynikiem pracy kierownika Franciszka Grygusia oraz jego małżonki Marii. Byli oboje bez reszty oddani pracy z młodzieżą. Na początku lat trzydziestych szkoła w Kosienicach pod względem edukacyjnym i społecznym była trzecią szkołą w Inspektoracie Przemyskim.
Wybuch II wojny światowej przerwał normalny tok nauki. Po wkroczeniu wojsk niemieckich w 1939 r. szkoła została zajęta na kwatery. W związku z tym zniszczeniu uległy akta szkolne (m. in. Kronika Szkoły), ławki i pomoce naukowe. W czasie okupacji na szkolnictwo duży wpływ mieli Niemcy. Nauka rozpoczęła się dopiero 1 XII 1939 r. Utworzono wówczas tylko szkołę ukraińską, której kierownikiem został Wasyl Łaska. Z czasem oddzielono szkołę polską od ukraińskiej, a jej kierownikiem i jedynym nauczycielem został Marian Szczurowski. W tym czasie w szkole polskiej uczyło się tylko 48 dzieci. Reszta uczęszczała do oddziału ukraińskiego. Do czasu agresji Niemiec na Związek Radziecki, tj. do czerwca 1941 r. nauka była wielokrotnie przerywana, gdyż wojska regularnie kwaterowały w szkole. W okresie okupacji nauka ograniczała się do czytania i pisania oraz prostych rachunków, na podstawie podręcznika „Ster” wydawanego przez okupanta.
Po zakończeniu wojny, w czasie wakacji 1945, ustalono nowy ustrój szkolnictwa. Od tej pory w Kosienicach miało być 7 klas. Kierownikiem pozostał Marian Szczurowski, który pełnił tę funkcję do 1952 roku. Dodatkowo zatrudniono K. Szczurowską oraz Irenę Kanicką. Naukę rozpoczęło 82 dzieci. Z dniem 1 II 1945 r. przywrócono szkołę polską, a od 15 II 1945 r. dodatkowo zapisano do niej dzieci ukraińskie. Łącznie w szkole uczyło się 91 dzieci.
W sezonie 1948/49 działała w szkole Gminna Szkoła Przysposobienia Rolniczego. Kurs odbywał się dwustopniowo. Na pierwszy stopień uczęszczało 21 osób, na drugi 22 osoby. Nauczycielami byli Marian Szczurowski i Ignacy Baran.
W kolejnych latach powstają i prężnie działają organizacje i koła zainteresowań. Od 1953 r. funkcjonowała Organizacja Harcerska założona przez Mariana Skalskiego a od 1957 r. Szkolne Kółko Modelarskie pod opieką Jana Chlebowskiego oraz Szkolne Koło Plastyczne pod kierunkiem Jana Markiewicza. Marian Skalski prowadził też Kółko Artystyczne. Ponadto działało Szkolne Koło PCK, które w 1958 r. wyróżniono dyplomem uznania za duży wkład i zaangażowanie.
Pod koniec lat pięćdziesiątych oraz w latach sześćdziesiątych organizowano w szkole wiele imprez sportowych obejmujących zasięgiem obszar całego powiatu, m. in. 25 V 1963 r. Rejonową spartakiadę 1000-lecia, a w 1964 r. - spartakiadę Zimową. Szkoła wówczas odniosła znaczące sukcesy w sporcie. Były one zasługą opiekuna sportowców Mariana Skalskiego, który w pracę z młodzieżą włożył wiele wysiłku i poświęcenia. Zwycięstwo w Powiatowych Igrzyskach Zimowych Młodzieży (1968r) odnotowane było w "Nowinach Rzeszowskich" - "Najmłodsi narciarze z Kosienic - bezkonkurencyjni.
W roku szkolnym 1966/67 wprowadzono kolejną zmianę organizacji pracy szkoły. Dotychczasową siedmioklasowa szkołę podstawową przemianowano na ośmioklasową. W lutym i marcu 1966 r. przeprowadzono elektryfikację szkoły. Natomiast w 1969 r. szkoła otrzymała dwie nowe izby lekcyjne uzyskane w efekcie adaptacji byłych mieszkań służbowych nauczycieli. Kolejnymi kierownikami szkoły byli: Zygmunt Piech (1952–56), Jerzy Chlebowski (1956–62), Jan Wielgosz (1962–72).
W 1972 nastąpiła kolejna zmiana na stanowisku kierownika szkoły. Wprowadzona została zmiana stanowiska kierownika na stanowisko dyrektora. Od 1 września 1972 dyrektorem szkoły został Tadeusz Ciciński (1972–75).
W roku 1975 przystąpiono do generalnego remontu szkoły a stanowisko dyrektora przejęła Zofia Cicińska (1975–76). W kolejnych latach dyrektorami byli: Jolanta Sybczyńska–Radwańska (1976–79), Zofia Rutkowska (1979–85), Ewa Chudzio (1985–86) i od 1986 do 2002 Leokadia Szymańska.
1 września 1999, na skutek wprowadzenia w życie reformy systemu edukacji, społeczność szkoły w Kosienicach nieco się zmniejszyła. Dotychczasowe ośmioklasowe szkoły podstawowe zastąpiły szkoły sześcioklasowe oraz trzyletnie gimnazja. Wobec powyższego, uczniowie byłych klas: siódmej i ósmej zostali objęci nauką w Gimnazjum w Maćkowicach.
Od września 2002 roku szkołę prowadził dyrektor - Mariusz Haśkiewicz.
Kolejnym ważnym wydarzeniem było zorganizowanie uroczystości nadania imienia szkole. Z zachowaniem całej procedury społeczność szkolna wybrała patrona, którym został błogosławiony ksiądz Bronisław Markiewicz. Sztandar i pamiątkową tablicę ufundowali rodzice wraz z nauczycielami. Uroczystość poświęcenia sztandaru oraz nadania imienia szkole odbyła się 1 października 2006.
Od 1 września 2017 roku dyrektorem szkoły została Małgorzata Wróbel-Makuchowska. Podczas krótkiej kadencji, zaledwie sześcioletniej, szkoła przeżyła renesans.
Zródło
Hordowski J., Pacanowski J. Kosienice zarys dziejów wsi i parafii. Bolestraszyce, 1998.
Hordowski J., Hordowska J. Kosienice - ludzie, historia, zabytki. (w przygotowaniu)
